- Foto omslag: Guillaume Closset
IJsland wordt nog steeds gevormd door de krachten van Moeder Natuur, wat betekent dat de grond soms een beetje trilt. Hoewel het voor sommigen misschien vreemd of zelfs eng klinkt, zijn aardbevingen een onvermijdelijkheid van het leven in IJsland.
Maar dat mag u er niet van weerhouden om een bezoek te brengen. IJsland vecht al meer dan duizend jaar tegen de krachten van de natuur, wat betekent dat we goed voorbereid zijn op alles wat de natuur ons toewerpt.
Wat is een aardbeving?
De Aarde bestaat uit ongeveer twintig tektonische platen die als een legpuzzel in elkaar passen.
Deze platen verschuiven, schuren en botsen voortdurend tegen elkaar. Wanneer de wrijving te groot wordt, komt deze vrij in seismische schokgolven die door de grond golven.
Dit proces is constant en elke dag schudden ongeveer een half miljoen aardbevingen de aarde op zijn grondvesten. De meeste zijn echter zo klein, te diep in de zee of te ver onder het oppervlak om gevoeld te worden. Af en toe zijn de schokken zo groot dat mensen ze vele kilometers verderop kunnen voelen.
Aardbevingen worden gedetecteerd door seismometers die de beweging van de grond meten. De meest gebruikelijke manier om over de grootte van een aardbeving te praten is met de schaal van Richter, die een bereik heeft van 0 tot 10 (hoewel seismologische autoriteiten nu andere schalen gebruiken voor nauwkeurigere resultaten).
Zijn er aardbevingen in IJsland?
Ja, IJsland heeft aardbevingen. De meeste aardbevingen gebeuren op de grens waar tektonische platen elkaar raken, en IJsland ligt toevallig precies bovenop zo'n grens die de Mid-Atlantische Rug wordt genoemd.
Deze rug overspant de Atlantische Oceaan en scheidt de Noord-Amerikaanse van de Euraziatische tektonische platen in de Noord-Atlantische Oceaan. Hij wikkelt zich rond de planeet in een lange naad die meer dan 65.000 km (40389 mi) lang is.
De Mid-Atlantische Rug maakt deel uit van de langste bergketens op aarde. Meer dan 90% ervan ligt echter onder water en is dus aan het zicht onttrokken. Er zijn maar een paar plaatsen op deze planeet waar de bergrug uit de oceaan komt, en IJsland is een van deze locaties.
De beste locatie om de tektonische platen te zien is in het Nationaal Park Þingvellir, een van de drie attracties die samen het populaire Golden Circle sightseeing route. U kunt er allebei tussen wandelen bij de Almannagjá kloof of, als u zich avontuurlijk voelt, snorkelen tussen de continenten bij de Silfra kloof.
De positie van IJsland op de top van de bergkam betekent dat het land niet vreemd is aan tektonische activiteit zoals aardbevingen en vulkaanuitbarstingen, en Þingvellir is daar een uitstekend voorbeeld van. Verspreid over het gebied liggen lavavelden en ontelbare scheuren en spleten die door deze ondergrondse bevingen zijn ontstaan.
Hoe vaak zijn er aardbevingen in IJsland
Aardbevingen in IJsland komen net als in de rest van de wereld vrij vaak voor. Gemiddeld zijn er elke week ongeveer 500 aardbevingen in IJsland. De meeste van deze bevingen zijn klein en gaan voorbij zonder dat iemand er iets van merkt.
Grotere aardbevingen zijn veel zeldzamer. De grootste aardbeving die ooit in IJsland is geregistreerd, vond plaats in 1784 en was vermoedelijk een 7.1, hoewel er geen gedetailleerde metingen beschikbaar waren. Wetenschappers geloven dat een grote beving van deze magnitude IJsland elke 100-150 jaar zal treffen.
Kunt u aardbevingen voelen in IJsland
Ja, soms kunt u een aardbeving voelen in IJsland. Hoewel de meeste aardbevingen hier te klein zijn om te voelen - ze meten minder dan 3,0 - komt er af en toe een grotere beving voor.
Er zijn twee hoofdtypen aardbevingen in IJsland: aardbevingen die worden veroorzaakt door spanning die vrijkomt in de tektonische platen en aardbevingen die worden veroorzaakt door de beweging van magma.
Het laatste type, beweging van magma, is een aanwijzing dat er een vulkaanuitbarsting op komst is. Dus telkens als de grond in IJsland rommelt, kijken wetenschappers goed naar de vulkaan in de buurt om te zien of er andere tekenen van een uitbarsting zijn.
Deze aardbevingen zijn meestal kleiner en kunnen meestal alleen gevoeld worden als u relatief dicht bij de vulkaan bent. Als dat gebeurt, hoeft u nog niet in paniek te raken; het magma kan zich verplaatsen zonder echt door de grond te breken bij een vulkaanuitbarsting.
Een interplaat aardbeving vindt plaats wanneer de tektonische platen bewegen. Dit type beving is verantwoordelijk voor 90% van de totale seismische activiteit op aarde. Deze aardbevingen zijn meestal groter dan de magma-gerelateerde aardbevingen en kunnen meestal kilometers ver van hun oorsprong gevoeld worden.
Hoewel ze groot zijn, zijn dit soort aardbevingen in IJsland over het algemeen niet zo groot als die bij andere breuklijnen (de grens tussen continenten). Dat komt omdat de tektonische platen hier van elkaar af bewegen en niet tegen elkaar aandrukken.
Wanneer was de laatste aardbeving in ijsland?
Zoals gezegd gebeuren er voortdurend aardbevingen in IJsland. De kans is dus groot dat de laatste aardbeving in IJsland net heeft plaatsgevonden terwijl u deze regel leest. Hieronder vindt u een lijst met recente aardbevingen van het Lava Centrum in IJsland.
In 2020 was er een reeks aardbevingen, bekend als een 'aardbevingszwerm', in zowel Noord-IJsland en op de Schiereiland Reykjanes. De meeste van deze aardbevingen werden gevoeld in de omgeving, zoals Akureyri en Húsavík in het noorden, en de hoofdstad Reykjavík in het zuiden.
De grootste aardbeving van deze zwermen was een aardbeving met een kracht van 5,8 die ontstond in de oceaan tussen de noordelijke stad Siglufjörður en het eiland Grímsey. Op het schiereiland Reykjanes was de grootste aardbeving een magnitude van 5,6, en deze ontstond in de buurt van het Kleifarvatn-meer.
Eind februari 2021 vond er opnieuw een aardbevingszwerm plaats op het schiereiland Reykjanes. De grootste beving was een 5,7 en deed de nabijgelegen stad Reykjavík schudden. Op het moment van schrijven vindt de zwerm nog steeds plaats, en toevallig vond er een plaats terwijl ik deze paragraaf aan het schrijven was.
Is het veilig om IJsland te bezoeken?
Het is begrijpelijk als u een beetje gerammeld na het lezen van dit artikel. Maar ik kan u verzekeren dat het nog steeds volkomen veilig is om IJsland te bezoeken.
Aardbevingen zijn altijd een onderdeel geweest van het dagelijks leven hier in IJsland. Wij IJslanders weten dat vechten tegen natuurkrachten zelden werkt, dus in plaats daarvan hebben we onze manieren aangepast aan het wispelturige temperament van Moeder Natuur.
Volgens de bouwvoorschriften moeten IJslandse gebouwen een aardbeving met een minimale kracht van 7,0 kunnen weerstaan. Wetenschappers geloven dat, omdat de tektonische platen in IJsland van elkaar af bewegen, de kans op een aardbeving die veel groter is dan een 7,0 minimaal is.
Dat wil niet zeggen dat u niet op uw hoede moet zijn voor een aardbeving. Het meest voorkomende type verwondingen door aardbevingen in IJsland komt tegenwoordig door dingen die van planken vallen of loszittende plafondtegels. Er zijn ook mensen gewond geraakt toen ze probeerden haastig het huis uit te komen. Het belangrijkste is dus om kalm te blijven.
De meeste bevingen zijn na een paar seconden voorbij, maar als er een langere beving is, zorg er dan voor dat u knielen, cover uw hoofd, en houd ergens op. U kunt knielen onder een stevige tafel of in de hoek van een dragende muur. Blijf uit de buurt van ramen, want het glas kan breken. Denk er ook aan dat het telefoonnummer voor noodgevallen in IJsland 112 is in geval van letsel.
Samenvatting
IJsland is een mysterieus eiland waar de aarde soms onder uw voeten trilt. De ligging bovenop de Mid-Atlantische Rug betekent dat aardbevingen hier vaak voorkomen. Gelukkig zijn de meeste te klein om te voelen.
Grotere aardbevingen zijn zeldzaam, maar ze komen af en toe voor. Als dat gebeurt, is het belangrijk om kalm te blijven en uit te kijken voor dingen die van planken vallen.
