IJslandse paarden hebben een unieke geschiedenis die zowel hun karakter als dit land heeft gevormd. Aanvankelijk werden ze hierheen gebracht door Vikingen die de wereld rondreisden op zoek naar avontuur en fortuin. Het vermogen van het paard om zich aan te passen aan barre omstandigheden maakte ze niet alleen ideaal voor reizen en exploratie, maar ook voor het opbouwen van een samenleving op dit vulkanische eiland in de Noord-Atlantische Oceaan.
Maar wat maakt IJslandse paarden precies uniek? Wat zijn hun kenmerken? En hoe zijn ze zo'n beroemd ras geworden?
Laten we het eens van dichterbij bekijken.
Paarden in IJsland - Geschiedenis
IJslanders zeiden vaak dat het paard bij hen bleef van de wieg tot het graf. Het was een paard dat de vroedvrouw naar een moeder bracht die aan het bevallen was, en het was een paard dat een doodskist naar de kerk trok. Daarom noemen IJslanders paarden tot op de dag van vandaag "de meest benodigde dienaar".
Paarden, Vikingen & Mythologie
IJslandse paarden komen al bijna net zo lang als mensen in IJsland voor. Ze arriveerden met de vroege Vikingkolonisten in de 9e en 10e eeuw. En natuurlijk brachten de Vikingen alleen de beste en sterkste paarden mee.
De Vikingen waardeerden deze paarden, die een essentieel onderdeel vormden van hun oorlogssuccessen. Zozeer zelfs dat een goed paard vaak samen met zijn eigenaar werd begraven. Ze waren ook statussymbolen, en iemand een paard geven werd beschouwd als een groot teken van respect, meestal voorbehouden aan leiders en koningen.
De IJslandse Sagen bevatten talloze verhalen over paarden, en ze speelden een belangrijke rol in enkele van de bekendste verhalen, waaronder Njál's Saga, Hrafnkell's Saga, en De saga van Grettir. Het vroegst genoemde paard is een merrie genaamd Skálm uit de Boek van nederzettingengeschreven in de 12e eeuw.
Er zijn nog meer vermeldingen van paarden in de Noorse mythologie. Van de paarden Skinfaxi en Hrímfaxi (vertaling: Glanzende manen en Vorstmanen) wordt bijvoorbeeld gezegd dat ze respectievelijk de dag en de nacht brengen. En de Noorse god Odin reed op een achtbenig paard met de naam Sleipnir.
Het IJslandse parlement, Alþingi, werd opgericht in 930 na Christus. Enkele van de eerste wetten die de kolonisten maakten, hadden betrekking op paarden. Als iemand op het paard van een ander reed, werd hij tijdelijk verbannen. Maar als iemand op het paard van een ander tussen verschillende districten reed, kon hij veroordeeld worden tot levenslange verbanning.
Modern leven & paarden
Paarden waren onmisbaar bij de opbouw van het land. IJslanders gebruikten ze voor het vervoeren van hooi, vis en andere producten tussen boerderijen en havens, maar ook voor het drijven van schapen.
Eeuwenlang waren paarden ook het enige vervoermiddel in IJsland. Paardenkarren kwamen veel later naar dit land dan waar dan ook in Europa. Dit kwam door het ruwe terrein van IJsland en de kracht van de dieren.
Door de komst van auto's in de 20e eeuw is het gebruik van paarden bijna verdwenen. Maar niet helemaal; ze worden nog steeds gebruikt voor het traditionele hoeden van schapen.
In de lente lopen schapen vrij rond op het platteland. In de herfst zijn boeren dan dagenlang bezig om ze te zoeken en binnen te halen voordat de eerste sneeuw valt. In bergachtige gebieden, zoals de Westfjorden van IJsland, heeft een boer een goed paard nodig om op plekken te komen waar bijvoorbeeld een ATV-fiets niet kan komen.
Tijdens uw reizen door IJsland ziet u misschien een kudde, en u zou er niet verkeerd aan doen te denken dat dit wilde paarden zijn. Sommige paarden brengen, net als de schapen, hun dagen door met vrij rondlopen op het platteland en worden in de herfst verzameld en teruggebracht naar hun paardenboerderijen.
Verder zijn paardrijden en paardenrennen populaire activiteiten in IJsland. De Nationale Wedstrijd van Ruiters, een jaarlijkse paardenshow en -wedstrijd, wordt al sinds 1950 gehouden en is nu het grootste openluchtsportevenement van het land.
Waarom zijn IJslandse paarden zo klein?
Al meer dan duizend jaar leven de paarden die Vikingen meebrachten in dit land geïsoleerd, zonder kruisingen. Dit betekent dat het IJslandse paard een van de zuiverste paardenrassen ter wereld is.
In de begindagen van IJsland was het weer veel milder, waardoor IJslandse paardenfokkers selectief paarden konden fokken. Ze kozen bepaalde eigenschappen, zoals grootte, vorm, hoogte en vachtkleuren, boven andere. Als gevolg daarvan heeft het IJslandse paard nu meer dan 40 basiskleuren en meer dan 100 kleurvariaties. In feite vindt u nu bijna alle bekende paardenkleuren binnen dit ras.
Na 1300 na Christus werd het klimaat echter veel ruwer en veel dieren stierven door honger en gebrek aan onderdak. De situatie verslechterde tussen 1783 en 1784, toen een vulkaanuitbarsting in de kraters van Laki hongersnood en massale sterfte onder mensen en vee veroorzaakte, wat bijdroeg aan de afname van de IJslandse paardenpopulatie.
Deze omgevingsfactoren leidden ertoe dat het ras specifieke kenmerken ontwikkelde. Deze omvatten koudebestendigheid door een dikke, dubbellaagse wintervacht, het vermogen om voedingsstoffen en vitaminen uit het zomervoer op te slaan en te verzamelen, en een klein formaat.
Door aan de rand van een leefbare paardenhabitat te leven, is het IJslandse paard van ponyformaat. Deze dieren worden echter niet als pony's gekarakteriseerd, hoewel ze gemiddeld 132-142 cm lang zijn, wat onder de standaarddefinitie van ponygrootte ligt.
De reden waarom het IJslandse paard een paard is en geen pony, is onbekend. Sommigen zeggen dat het komt door het gewicht, de botstructuur en het gewichtdragende vermogen van het paard. Anderen zeggen dat het komt door zijn temperament.
IJslandse paarden hebben geen natuurlijke vijanden, dus ze zijn over het algemeen erg vriendelijk, nieuwsgierig en zeer intelligent. Hierdoor zijn ze geweldige metgezellen voor nieuwe en ervaren ruiters.
De 5 gangen van het IJslandse paard
Naast zijn temperament, vermogen om in een hard klimaat te overleven, kracht en kleine formaat, staat het IJslandse paard bekend om zijn vijf verschillende gangen. De meeste paarden kunnen lopen, draven en galopperen. IJslandse paarden kunnen echter twee extra gangen, tölt en flugskeið of "vliegende pas".
Tölt is een viertakt zijwaartse stap, wat betekent dat het paard altijd één of twee voeten met gelijke tussenpozen de grond raakt. Het gewicht van het paard rust op de achterbenen, waardoor de voorbenen vrijer en lichter kunnen zijn, wat resulteert in een soepele rit. Het is zelfs zo dat paardeneigenaren vaak pronken met de tölt van hun paard door een vol glas vast te houden zonder te morsen tijdens het rijden.
De tweede extra gang is flugskeið of "vliegende pas", die de lokale bevolking vaak de bijnaam "de vijfde versnelling" geeft. Zoals de naam al doet vermoeden, is deze gang erg snel, en sommige paarden kunnen er wel 48 km/u mee halen. Het lijkt alsof de paarden door de lucht glijden wanneer ze deze zijwaartse gang met twee slagen uitvoeren, waarbij de voor- en achterbenen op dezelfde plaats tegelijkertijd bewegen.
Waar kunt u IJslandse paarden ontmoeten?
Tijdens uw autorit door het land zult u ongetwijfeld veel paarden in het wild zien. Het is niet ongewoon dat bezoekers stoppen en met de paarden op de foto gaan. U kunt echter het beste een paar dingen in gedachten houden voor uw eigen veiligheid en die van de dieren.
Ten eerste: geef de paarden geen eten, want dat kan hun maag van streek maken en ze erg ziek maken. Ten tweede, betreed geen privéterrein. Ten slotte, als u rijdt, zorg dan dat u veilig aan de kant gaat. Stop niet plotseling; zorg ervoor dat u op een veilige plek parkeert waar andere bestuurders u kunnen zien en niet hoeven af te remmen om u te passeren.
De veiligste en beste manier om IJslandse paarden te zien is op een paard rijden tour.
Top paardrijtochten in IJsland
Paardrijtochten zijn een populaire activiteit in IJsland. En er zijn verschillende plaatsen in het land waar u te paard naartoe kunt gaan. Hier zijn enkele van de beste:
Klassieke paardrijtocht in de buurt van Reykjavik
Halverwege tussen de stad Reykjavík en het Nationaal Park Þingvellir ligt een gevestigde paardenboerderij waar u paardrijtochten kunt maken. De locatie van de boerderij maakt het een fantastische optie voor diegenen die op weg zijn naar of terugkomen van het verkennen van de Golden Circle.
U vindt het hier: Paardrijtocht in de buurt van Reykjavík - Geweldig voor degenen die de Gouden Cirkel bezoeken
Als u een meer privé ervaring wilt, kunt u ook een Prive paardrijtocht hier.
Paardrijden & warmwaterbronnen
Wat is er beter dan een dag paardrijden door de IJslandse natuur? Het antwoord is daarna ontspannen in een geothermische rivier.
Deze fantastische tocht voert u te paard door het landschap rond de stad Hveragerði. U rijdt bergen op en af voordat u bij een warme geothermische rivier komt voor een heerlijk, ontspannende duik.
Hier vindt u de tour: Paardrijden en baden in hete bronnen vanuit Reykjavik
Paardrijden op een zwart zandstrand
Als u in de buurt van Vík in Zuid-IJsland en een unieke rijervaring wilt, dan is dit de tocht voor u.
Onder begeleiding van een gids rijdt u over een zwart zandstrand en misschien over stromen van een gletsjerrivier.
U vindt het hier: Paardrijtocht op een zwart zandstrand in Zuid-IJsland
Paardrijden & Walvissen kijken
Dit is de tour voor dierenliefhebbers! U begint de dag met een walvissafari, gevolgd door een paardrijtocht langs de oevers van de Noord-IJslandse Eyjafjörður Fjord.
Het is een fantastische kans voor iedereen die deze prachtige dieren beter wil leren kennen.
Lees hier meer over de tour: Walvissafari & paardrijtocht vanuit Husavik in Noord-IJsland
8-Daagse Paardrijden & Schapen Verzamelen Tour
Deze tocht biedt bezoekers de zeldzame kans om de oude traditie van Réttir schapen- en paardenhoeden te ervaren.
U zult 8 dagen door IJsland reizen, paardrijden, schapen verzamelen en de prachtige IJslandse natuur bekijken.
Bekijk hier meer: 8-daagse paard & schapen tour in IJsland | Hooglanden, Gouden Cirkel, Snæfellsnes schiereiland & walvissen kijken
Zijn IJslandse paardrijtochten veilig voor beginners?
Door hun kleine formaat, vriendelijke houding en zachte temperament zijn IJslandse paarden geweldig voor beginners. De meeste paardrijtochten zijn zelfs gemaakt met nieuwe ruiters in gedachten. De gids begint meestal met het aanleren van de basisbeginselen van het paardrijden voordat u het landschap kunt verkennen.
Paardrijden is ook een gezinsvriendelijke activiteit; de minimumleeftijd voor de meeste tochten is 7-10 jaar.
Wat te dragen voor paardrijden in IJsland
Bij paardrijtochten is het gebruik van alle uitrusting inbegrepen, zoals een zadel, teugels en een helm. De meeste bieden u ook warme overalls in de winter of regenkleding in de zomer. Sommige hebben zelfs laarzen voor u.
Er zijn echter een paar dingen die u moet dragen tijdens een paardrijtocht in IJsland:
- Warme binnenlaag van kleding
- Goede enkellaarsjes of laarzen
- Comfortabele broek
- Warme en waterdichte buitenlaag
- Handschoenen & een dunne muts voor onder uw helm
- Een kleine heuptas voor persoonlijke spullen. Rugzakken zijn niet toegestaan
- Extra paar kleding en sokken voor regenachtige dagen, als voorzorgsmaatregel
Wat is er zo speciaal aan IJslandse paarden?
Wat maakt IJslandse paarden dan zo uniek? Hier zijn acht redenen waarom.
- Ze zijn hardwerkend en hebben het land helpen opbouwen sinds de tijd van de Vikingen.
- IJslanders beschouwen het paard nog steeds als een essentieel onderdeel van het boerenleven, vooral bij het hoeden van schapen.
- IJslandse paarden zijn een van de zuiverste paardenrassen ter wereld, omdat ze al 1000 jaar niet gekruist worden.
- Door de jaren heen hebben ze een dikke vacht ontwikkeld die hen beschermt tegen de koude winters van IJsland.
- Hoewel ze klein zijn, worden IJslandse paarden niet geclassificeerd als pony's en zijn ze behoorlijk sterk voor hun grootte.
- IJslandse paarden zijn er in verschillende kleuren. U vindt alle bekende paardenkleuren binnen het ras, met een paar uitzonderingen.
- In tegenstelling tot andere rassen hebben IJslandse paarden vijf aparte gangen.
- IJslandse paarden zijn vriendelijk en intelligent, waardoor ze een uitstekende keuze zijn voor nieuwe ruiters.
